Πιο κάτω θα δούμε αρκετά από τα ήθη και τα έθιμα, που υπήρχαν στη Δορά τα παλαιότερα χρόνια. Σήμερα αρκετά απ’ αυτά, δυστυχώς δεν υπάρχουν.
Έθιμα των Χριστουγέννων
Τις μέρες πριν τα Χριστούγεννα παρατηρείται μεγάλη δραστηριότητα των νοικοκυρών της κοινότητας, εν όψει της μεγάλης γιορτής της Χριστιανοσύνης.
Οι προετοιμασίες περιλαμβάνουν γενική καθαριότητα του σπιτιού, ξεσκονίσματα, γυαλίσματα, τακτοποίηση των επίπλων, ψήσιμο των παξιμαδιών στους πλινθαρόκτιστους φούρνους και ασπρόγιασμα των εσωτερικών και κάποτε των εξωτερικών τοίχων και περιτοιχισμάτων.
Τη μέρα των Χριστουγέννων ο κόσμος πηγαίνει στην εκκλησία. Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας, μεταλαμβάνει των αχράντων μυστηρίων (πασκάζει, στην συνηθισμένη κυπριακή διάλεκτο) και όταν βγουν από την εκκλησία ανταλλάσσουν ευχές και φιλιά.
Μετά όλοι πάνε στα σπίτια τους και κάθεται όλη η οικογένεια στο τραπέζι για να φάνε γαλοπούλα με σούπα αυγολέμονη ή με τραχανά (παραδοσιακό φαγητό), μέσα σ’ ένα χαρούμενο ευχάριστο οικογενειακό περιβάλλον.
Μια βδομάδα πριν τα Χριστούγεννα, οι κάτοικοι της κοινότητας πήγαιναν ομαδικώς με λεωφορείο και φορτηγό στη Πάφο και αγόραζαν χοίρους, τους οποίους έσφαζαν 2-3 μέρες πριν τα Χριστούγεννα. Με το κρέας του χοίρου κατασκεύαζαν λούντζες και λουκάνικα. Την κοιλιά την έκαναν «παστή» και το κεφάλι με τα πόδια «Ζαλατίνα». Τα λουκάνικα τα κρέμαζαν ψηλά μέσα στην τζιμινιά (τζάκι) για να ψήνονται σιγά-σιγά. Τα υπόλοιπα τα μισόψηναν και τα φύλαγαν μέσα σε «κουμνιά» (πήλινα δοχεία) μαζί με το «λαρτί» (λίπος) που έλειωνε με το ψήσιμο. Μ’ αυτόν τον τρόπο είχαν απόθεμα φαγητού, γι’ αρκετό καιρό.
Έθιμα της Πρωτοχρονιάς
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς η νοικοκυρά θα ετοιμάσει την Βασιλόπιττα με το τυχερό νόμισμα, η οποία θα κοπεί το μεσημέρι της Πρωτοχρονιάς. Όποιος βρει στο κομμάτι του το νόμισμα, θα είναι ο τυχερός της νέας χρονιάς.
Την Πρωτοχρονιά ο κόσμος θα πάει στην εκκλησία για να παρακολουθήσει τη θεία λειτουργία και μετά όταν τελειώσει και όλοι βγουν από την εκκλησία θ’ ανταλλάξουν ευχές και φιλιά.
Την Πρωτοχρονιά έπαιζαν επίσης διάφορα τυχερά παιχνίδια με τραπουλόχαρτα, στα καφενεία και σε σπίτια του χωριού, μέχρι το πρωί. Τα παιγνίδια αυτά ήταν «Σιεμές» «Πόκα», «Πόκερ», «Πατητό» και «Τριανταένα».
Φώτα
Την παραμονή των Φώτων ο Ιερέας του χωριού γύριζε σ’ όλα τα σπίτια και ράντιζε με Αγίασμα (Καλάντιζε), συνοδευόμενος από ένα παιδί που κρατούσε ένα κουβά με Αγίασμα. Παλαιότερα οι κάτοικοι έβαζαν χρήματα μέσα στον κουβά με το Αγίασμα σαν δώρο προς τον Ιερέα.
Την ημέρα των Φώτων οι νοικοκυρές έφτιαχναν ξεροτίανα (λουκουμάδες) για να φάνε μαζί με τις οικογένειές τους. Ακολούθως έριχναν και στα δώματα (στέγες των σπιτιών), για να φάνε οι καλικάτζαροι και να φύγουν
Σήκωσες
Οι σήκωσες αρχίζουν από την Κυριακή της Απόκρεω και συνεχίζονταν την επόμενη Κυριακή της Τυροφάγου.
Συνήθως αυτές τις δυο Κυριακές, αρκετά άτομα μασκαρεύονταν και γύριζαν σε συγγενικά και φιλικά σπίτια. Εκεί διασκέδαζαν τον κόσμο με αστεία και η διασκέδαση συνεχιζόταν με φαγοπότι.
Την Δευτέρα της Καθαράς, οι κάτοικοι έβγαιναν στα χωράφια τους, για να κόψουν την «μούττη της Σαρακοστής» τρώγοντας νηστίσιμα φαγητά.
Έθιμα της Λαμπρής
Τις μέρες πριν την Λαμπρή οι νοικοκυρές στο χωριό, θα κάνουν τον γενικό καθαρισμό του σπιτιού. Μετά θα ετοιμάσουν τα παξιμάδια τους (αρκατένα) και την Μεγάλη Πέμπτη θα βάψουν τα κόκκινα αυγά, τα οποία θα τσουγκρίσουν μετά την Ανάσταση. Την Μεγάλη Παρασκευή, θα ετοιμαστούν οι περίφημες «φλαούνες».
Σάββατο του Λαζάρου: Την μέρα αυτή στα παλαιότερα χρόνια, ομάδες των δύο ατόμων, κυρίως με παιδιά του δημοτικού σχολείου, γύριζαν όλα τα σπίτια του χωριού και έψαλαν τον «Λάζαρο». Οι νοικοκυρές, τους έδιδαν σαν δώρο φρέσκα αυγά για να τα βάψουν, καθώς και χρήματα. Δυστυχώς σήμερα το έθιμο αυτό δεν τηρείται.
Κυριακή των Βαΐων: Την μέρα αυτή οι νοικοκυρές παίρνουν κλωνάρια ελιάς στην εκκλησία, για να μείνουν εκεί μέχρι την ήμερα της Πεντηκοστής, οπότε η ελιά αγιάζεται και θα την πάρουν στο σπίτι τους για το κάπνισμα. Το κάπνισμα πιστεύεται ότι διώχνει κάθε κακό και ζηλοφθονία από την οικογένεια.
Την Μεγάλη Πέμπτη οι εικόνες του εικονοστασίου καλύπτονται με μαύρα ρούχα σε ένδειξη πένθους. Το ίδιο βράδυ, στήνουν μέσα στην εκκλησία πάνω σ’ ένα τραπέζι ομοίωμα σταυρού με το Χριστό πάνω, ενώ στα δεξιά και αριστερά βάζουν ομοίωμα του αποστόλου Ιωάννη και της μητέρα του Χριστού.
Όλοι οι χωριανοί πάνε στην εκκλησία, προσκυνούν τον τίμιο σταυρό και ακούν τα 12 ευαγγέλια, για τα πάθη, την σταύρωση και το θάνατο του Χριστού.
Την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί, γίνεται ο στολισμός του επιταφίου από τις κοπέλες του χωριού, που προηγουμένως έχουν γυρίσει στα σπίτια της κοινότητας και είχαν μαζέψει λουλούδια. Κοπέλες ψάλλουν τον επιτάφιο θρήνο, ενώ τρεις κοπέλες ντυμένες μυροφόρες, ραίνουν το Χριστό με μύρα, αρώματα και άνθη. Το βράδυ γίνεται η περιφορά του επιταφίου, στους κεντρικούς δρόμου του χωριού. Σ’ όλη τη διαδρομή οι νοικοκυρές ραντίζουν τον επιτάφιο με την μερρέχα.
Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, κατά την διάρκεια της λειτουργίας και την στιγμή που ο ιερέας θα πει το «Ανάστα ο Θεός», οι πιστοί θα κτυπήσουν τους σκάμνους και τα μαύρα ρούχα που καλύπτουν τις εικόνες θα πέσουν.
Γύρω στις έντεκα το βράδυ κτυπούν χαρμόσυνα οι καμπάνες, για να καλέσουν όλους τους Χριστιανούς να πάνε στην πιο χαρούμενη λειτουργία της Χριστιανοσύνης.
Απ’ έξω στο προαύλιο της εκκλησίας είναι αναμμένη η «Λαμπρατζιά». Τα μεσάνυχτα ο παπάς λέει το «Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός», ενώ συγχρόνως βγαίνει από την εκκλησία μαζί με τους ψάλτες για την λιτανεία. Όλος ο κόσμος ανάβει τα κεριά του και τις λαμπάδες του από το Άγιο φως της Αναστάσεως και βγαίνουν όλοι έξω. Εκεί ο ιερέας θα πει τον Καλό Λόγο και το Ευαγγέλιο και όλοι μαζί ψάλλουν το Χριστός Ανέστη.
Μετά την λειτουργία της αναστάσεως, επιστρέφουν όλοι στα σπίτια τους. Εκεί τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά λέγοντας τις ευχές: «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ», «ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ». Τρώνε τη σούπα αυγολέμονη ή τραχανά, αυγά και φλαούνες.
Την Κυριακή το πρωί, στις 11 η ώρα, γίνεται ο Εσπερινός της Αγάπης και μετά ψήνουν το πατροπαράδοτο «Αρνί στην σούβλα» και διασκεδάζουν την μεγάλη ημέρα της Λαμπρής όλοι μαζί. Το απόγευμα διοργανώνονται από το κοινοτικό συμβούλιο διάφορες εκδηλώσεις, στην πλατεία του χωριού, που περιλαμβάνουν παραδοσιακά παιγνίδια. Οι εκδηλώσεις αυτές συνεχίζονται και την Δευτέρα και την Τρίτη του Πάσχα.
